Döviz Nasıl Hesaplanır?

Bir ülkede yer alan tüm yabancı para birimlerin verilen ekonomik isme döviz denilmektedir. Ülkemizde birçok döviz bulunsa da en önemlileri Euro ve Dolar olarak öne çıkmaktadır. Bunun sebebi olarak, piyasa içerisinde en çok talep gören ve işlem yapılan para birimleri olmasıdır.

Ülkede bulunan yabancı para biriminin, ülke parası cinsinden değeri ile çarpılması ile döviz hesabı gerçekleştirilir. Ülkemizde örneğin dolar kuru 6,5 TL olarak kabul edelim. 100 dolar bozdurmak istediğinizde, elinize 650 TL geçecektir. Aynı şekilde ters işlem yapıldığında elinizde bulunan 650 TL’yi dolara çevirmek istediğinizde 100 dolar alabilirsiniz. Döviz hesaplama işlemi bu şekilde basitçe gerçekleştirilebilir.

Döviz Kuru Nedir?

Döviz hesaplaması için ilk bakılacak nokta döviz kuru olacaktır. Basit bir şekilde anlatmak gerekirse yabancı bir ülkeye ait olan para biriminin, ülkemiz para birimine karşı ifade ettiği değer olarak tanımlanabilir. Dolar, Euro ve Sterlin gibi yabancı para birimleri bu kur üzerinden TL karşılığı ile işlem yapılmaktadır.

İşleminizi hangi para birimiyle yaparsanız yapın, TL karşılığına bakarak, ödemeyi o şekilde rahatça yapmanız mümkündür. Ancak döviz kurlarında ki dalgalanmaları yapacağınız ekonomik işlem esnasında gözden kaçırmamanız gerektiği tavsiye edilmektedir.

Parite Nedir?

Parite ile döviz kuru genellikle birbirleriyle karıştırılan iki tabirdir. Ancak ikisi temel olarak birbirlerinden ayrı kavramlardır. Döviz kuru, yabancı para biriminin o ülke para birimi karşısında ki değerini ifade etmek için kullanılır.

Parite, ülkenin para birimi temel alınarak, o ülkede işlemde bulunan yabancı iki para birimi arasında ki değeri ifade etmek için kullanılmaktadır. Euro/Dolar şeklinde ifade edilmemektedir. Uluslararası dolaşım kısaltmaları kullanılarak EUR/USD olarak piyasada pariteler ifade edilmektedir. Çok sayıda parite bulunmaktadır.

Döviz Paritesi Nasıl Hesaplanır?

Döviz paritesi hesaplamak biraz kafa karıştırıcıdır. EUR/USD paritesi nasıl hesaplanır, göstermek için bir örnek ile sizlere anlatmaya çalışalım. Örneğin Dolar kuru 4 TL, Euro kuruda 5 TL olarak kabul edelim. Bu pariteyi bulmak için bu iki kuru birbirine bölmemiz gerekecektir. Biz EUR/USD paritesine öğrenmek istediğimiz için EUR(5 TL)/USD(4TL) = 1,25 TL parite ortaya çıkarılacaktır.

Bu işlem bize Euro, Dolar paritesinin sonucunu vermektedir. Yani Euro’nun TL cinsinden Dolar karşısında ki değerini ifade etmektedir. Dolar’ın TL cinsinden Euro karşısında ki değerini ifade etmek içinde öne dolar kurunu yazarak işlem yapılmalıdır. USD(4TL)/EUR(5TL)= 0,8 TL paritesi ortaya çıkacaktır.

Arbitraj Nedir?

Döviz Arbitraj nasıl hesaplanır anlatmadan önce, yabancı olanlar için arbitraj tabiri hakkında bilgi vermeye çalışalım. Kısaca anlatmak gerekirse bu terim ekonomide risksiz olarak kar elde etmek isteyenler için kullanılmaktadır. Genellikle bu devlet tahvilleri ve faizler ile işlem yapmak isteyenleri ifade etmektedir.

Bu işlem düşük değerli bir piyasadan alınan ürünün, daha yüksek değerli işlem yapılan başka bir piyasada satılmasını ifade etmektedir. Bu durum günümüzde teknolojileri sayesinde çok sık rastlanmamaktadır. Çünkü iki piyasa arasında yaşanan bu dengesizlik oyuncular tarafından kısa sürede fark edilecek ve fiyat kısa sürede dengelenecektir. Bu nedenle arbitraj yapmak için hızlı bir şekilde hareket edilmesi gerekmektedir.

Döviz Arbitraj Nasıl Hesaplanır?

Döviz Arbitraj işlemi yapabilmek için öncelikle tüm piyasaları yakından takip etmek gerekmektedir. Uluslararası piyasaları yakından takip etmek, parametrelerin ne ifade ettiğini anlatmak size bu işlemi yaptırmak için fırsat verecektir. Kısaca bu işlemin nasıl yapılabileceği ve hesaplama yapılırken nelere dikkat edilmesi gerektiğini aktarmaya çalışalım.

Döviz üzerinden arbitraj işlemi yapmak için ilk olarak farklı piyasalarda ki kurlar arasında ki farkı tespit etmek gerekmektedir. Üç farklı kur üzerinden bu işlem yapılabilir. İlk olarak Dolar/TL paritesi 5 TL, Euro/TL paritesi 4 TL olarak kabul edilirse Euro/Dolar paritesi 1,25 TL olacaktır.

İlk olarak 5 TL karşılığında 1 Euro satın alınarak ilk adım atılır. Sonra 1 Euro karşılığında 1,25 dolar satın alınır. 1,25 dolar karşılığında 5 TL satın alınır. Bu işlem sonunda hiçbir şey yapmadan 1 TL kar elde etmiş olursunuz. Bu arbitraj farkının size getirmiş olduğu bir avantajdır.

Döviz Pozisyonu Nasıl Hesaplanır?

Döviz piyasasında pozisyon almak için ekonomik verileri ve siyasi verileri yakından takip etmek gerekir. Dövize uzun vadeli pozisyon alarak mı, yoksa kısa vadeli pozisyon alarak mı müdahale etmek istediğinize kendiniz karar vermeden önce dikkat etmeniz gereken noktalara hakim olmalısınız.

Ülke içerisinde yaşanan herhangi bir gelişmenin etkisi, yaşandığı andan itibaren 90 gün ile 120 gün arasında etkisini göstermektedir. 2018 yılında yaşanan ekonomik krizin etkisi, 15 Temmuz darbe girişiminin etkisi buna en güzel örneklerdir. Yaşanan olayların ardından ekonomik etkileri için bir yıl boyunca piyasa yakından takip edilerek pozisyon almak gerekmektedir. Bu durumlar yaşandığında ortaklık için, yatırım için ve bağlayıcı finansal anlaşmalar için adım atmamak tavsiye edilmektedir.

Efektif Döviz Kuru Nasıl Hesaplanır?

Efektif döviz kuru nominal ve reel olarak birbirinden ayrılmaktadır. Reel efektif döviz kuru (REK), nominal efektif kuru (NEK) olarak ifade edilmektedir. Bu ikisi arasında en önemli olan REK hesaplamasıdır. Bunun hesaplaması için belirli bir formül kullanılmaktadır.

Bu kur hesaplanarak ortalama olarak fiyat düzeyi hakkında bilgi sağlanmasına ve Merkez Bankası’nın bu duruma müdahale edip etmemesine imkan tanıması açısından önemlidir. Formülde yer alan N, ülkeleri temsil etmektedir. 36 ülke bu formül ile hesaba dahil edilmektedir. Bununla birlikte diğer terimler şunları ifade etmektedir.

PTur: TÜFE

Ei,Tur: TL cinsinden İ ülkesinin parasının kuru

Pi: i ülkenin fiyat endeksi

Wi: Türkiye’nin i ülkesinin REK endeksi ağırlığı,

N: Kapsayan ülkelerin sayısı

Çapraz Döviz Kuru Nasıl Hesaplanır?

Döviz piyasasında hesaplama yapmak isteyenler çapraz kur hesaplamasını bilmelidir. Bu terim, kısaca iki ülkenin kendi para birimlerinin, farklı bir ülkeye ait para birimi karşısında olan değerini bulmak için kullanılır. Bu hesaplamada genellikle iki ülkenin dolar karşısında ki değerini bulmak amaçlanmaktadır. TL ile Euro para birimlerinin, dolara karşı değerini hesaplamak için kullanılmaktadır.