Yayınlanma Tarihi 28.04.2019
Kira Sözleşmesi
Kira Sözleşmesi Nedir?
Kira sözleşmesi bir şeyin kullanımının ve o şeyden yararlanmanın kiracıya bırakıldığı ve kiracının da buna karşılık olarak sözleşmede kararlaştırılan kira bedelini ödemeyi taahhüt ettiği bir sözleşmedir. Kira sözleşmesinin kurulabilmesi için tarafların karşılıklı ve birbirlerine uygun irade beyanları gerekir. Hukuki niteliği itibariyle karşılıklı borç doğuran ve rızai bir sözleşmedir.
Adi Kira Sözleşmesi Nedir?
Adi kira sözleşmesi, kira sözleşmesinin bir türüdür. Bu sözleşme ile kiraya verene ait olan bir şeyin belirli bir süre kiracıya devretmesi sağlanmaktadır. Devir bedeli ise adi kira sözleşmesinde taraflarca tayin edilir. Adi kira sözleşmesi ile kiracı esasen süresi sözleşme ile tayin edilen geçici nitelikte bir kullanma hakkına sahip olmaktadır. Örneğin ev kira sözleşmeleri bu kabildendir.
Ürün Kira Sözleşmesi Nedir?
Ürün kirası ise, esasen kira sözleşmesine konu olan şeyden yararlanma hakkının kiracıya devredilmesini ifade etmektedir. Bu anlamda ürün kirasına eşyalar konu olabileceği gibi eşyaların yanı sıra ürün getiren yani yararlanmanın mümkün olduğu haklarda konu edilebilir.
Kira Sözleşmesi Nasıl Yapılır?
Kira sözleşmesi tarafların karşılıklı ve birbirine uygun irade beyanı ile yapılmalıdır. Dolayısı ile bir kira sözleşmesinden bahsedebilmek için öncelikle tarafların bu konuda anlaşmış olması gereklidir. Kira sözleşmesinin geçerli olabilmesi bakımından şekil şartı öngörülmemiştir. Sözlü veya zımni olarak yapılmaları da mümkündür.Fakat kira sözleşmesinin yazılı olarak yapılması taraflar arasında çıkacak uyuşmazlıklarda ispat bakımından önemli bir rol oynayacağından dolayı yine de yazılı olarak yapılması tavsiye edilir. Kira sözleşmesinin yazılı yapılmaması geçersiz olduğu anlamına gelmemektedir. Fakat bazı kira sözleşmeleri için yazılı olarak yapılmadıkça kira sözleşmesi geçerli olamaz. Örneğin hava araçlarının kiralama sözleşmesi yazılı olarak yapılmalıdır aksi halde geçersiz olur.
Kira Sözleşmesi Ne Kadar Süre İçin Yapılır?
Kira sözleşmesi tarafların aralarında kararlaştırdığı belirli bir süre için yapılabileceği gibi belirsiz bir süre içinde yapılabilir. Bu anlamda kira sözleşmesinde süre belirlenip belirlenmemesi durumu aslında sözleşmenin sona ermesi bakımından önem arz etmektedir. Örneğin sözleşmede kira süresi belirtildiyse bu halde süre bitiminde herhangi bir bildirime gerek olmaksızın sözleşme kendiliğinden sona erecektir. Fakat kira süresi bakımından tarafların bir süre tayin etmediği sözleşmelerde usule uygun olarak fesih bildirimi yapılması gereklidir.
Konut Kirası Sözleşmesinin Belirli Süreli Yapılması Durumunda Ne Olur?
Konut ve çatılı işyeri kiralama sözleşmeleri şayet taraflar aralarında kira için bir süre tayin etmişlerse bu halde belirli süreli olarak yapılmış sayılır. Belirli süreli olarak yapılmış bir konut veya çatılı işyeri kira sözleşmesi özel kanuni düzenleme gereğince tarafların aralarında belirlediği yani kira sözleşmesinin bitim tarihinden 15 gün önce bildirimde bulunmadıkça sözleşme aynı şartlarda uzatılmış sayılacaktır. Yani konu veya çatılı kira sözleşmelerine özel olan düzenleme gereğince tayin edilen süre bitimi sonunda sözleşme kendiliğinden son bulmaz ve 15 gün önceden bildirimde bulunulması gerekir. Anılan hüküm ve konutlar ve çatılı işyerleri bakımından kanunda getirilen diğer hükümler esasen kanun koyucunun kiracıyı koruma yaklaşımından kaynaklanmaktadır.
Kira Sözleşmesinde Kiraya Verenin Sorumluluğu Nasıldır?
Kira sözleşmesi karşılıklı olarak taraflara borç yükleyen bir sözleşmedir. Dolayısı ile bu sözleşmenin tarafları olan kiracı ve kiraya verenin bazı sorumlulukları söz konusudur. Kiraya verenin sorumluluğu, örneğin ayıptan doğan sorumluluğu şayet kiracı kiralanan şeyde bulunan ayıbı bilmiyorsa ve sözleşmede kiraya verenin sorumluluğunu sınırlayan bir kayıtta yer almıyorsa kiracı usule uygun olarak ayıbı kiraya verene bildirdikten sonra kiracı bakımından, kiralanan şeyde bulunan ayıbın giderilmesini isteme hakkı, kiraya veren namına tamir edilmesini isteme hakkı, kiralanan şeyin ayıpsız bir benzeri ile değiştirilmesini isteme hakkı, durum gerektiriyorsa kira bedelinin indirilmesini isteme hakkı ve şartlar değerlendirilerek kira sözleşmesini fesih etme hakları gündeme gelir. Bu hususlar kiraya veren kişinin kiraya verilen şeyde bulunan ayıptan doğan sorumluluğu anlamına gelmektedir.
Kira Sözleşmesinde Sorumluluğu Kaldıran Hükümler Geçerli Midir?
Kira sözleşmesi bakımından taraflar arasında bilhassa kiraya verenin ayıptan doğan sorumluluğunun kaldırılması ancak kanunla öngörülen sınırlamalara uyulması halinde geçerli olacaktır. Bilinmelidir ki şayet konut veya çatılı bir işyerinin kiralanması söz konusu ise bu halde kiracı aleyhine olarak bir sınırlama getirilemez. Ayrıca diğer kira sözleşmeleri bakımından da genel işlem koşulları ile kiracı aleyhine düzenleme yapılamaz. Bu hususlar dışında yapılan sınırlamalar da kanun emredici hükümlerine aykırı olmamak şartı ile geçerli olacaktır.