Amortisman nedir?

İşletmeler ve kuruluşlar, belli zamanlarda belli ihtiyaçlardan dolayı varlık alırlar. Bu alınan varlıklar, uzunca bir süre kuruluşların elinde kalabilir. Elde tutulan bu varlıklar zaman geçtikçe yıpranabilir, eskiyebilir veya aşınabilir. Bu varlıkların bir yıldan uzun süre kuruluşunda kalıp yıpranması sonucunda kuruluşlar, yıpranma payını bir gider olarak görerek bu maddi gideri karşılamak isterler. İşte tam bu noktada amortisman denen kavram devreye girer. Varlığın kullanım süresi boyunca oluşan yıpranma payı, mali dönemlere bölünür ve sonucu da gider olarak yazılır. Yapılan bu işleme genel olarak amortisman denir.

Amortisman hesaplaması nasıl yapılır?

Amortisman ile ilgili en çok kafaya takılan sorulardan biri de hesaplamasının nasıl yapıldığıdır. Amortisman hesaplamasının nasıl yapılacağı Maliye Bakanlığı tarafından belirlenmiştir. Öncelikle şunu belirtmek gerekir ki, bir varlığın amortisman hesaplaması yapılabilmesi için Vergi Usul Kanunu’nun 315. Maddesinde belirtilen varlık türlerinden biri olması gerekmektedir.

Amortisman hesaplamasında kullanılan 3 farklı yöntem vardır: normal, yani eşit tutarlı, amortisman yöntemi, azalan bakiyeler yöntemi ve fevkalade amortisman yöntemi.

Normal (eşit tutarlı) amortisman hesaplama yöntemi: Bu hesaplama yönteminde adından da anlaşılacağı üzere amortisman hesabı yapılacak varlıkların maddi değeri eşit olarak kabul edilir. Varlıkların değeri belirlenen sabit bir amortisman oranına bölünerek veya ekonomik ömre bölünerek bir amortisman bedeli ortaya çıkartılır.

Azalan bakiyeler yöntemi: Bu hesaplama yönteminde bir varlığın kaybettiği değer, ömrün 2 katına bölünerek hesaplanarak her yıl bir önceki yıldan çıkarılarak hesaplama yapılır. Örnek vermek gerekirse, elimizde 400 liraya almış olduğumuz bir varlık bulunduğunu düşünelim. Bu varlığın fayda süresi 4 yıl olsun. İlk yıl bu varlık için 400/4x2=50 TL değerinde bir yıpranma payı oluşturur. İkinci yıl için 400-50=350/4x2=43.75 liralık bir gider oluşturur. Hesaplama bu şekilde 4 yıla kadar devam ederek amortisman hesaplanır.

Fevkalade amortisman yöntemi: Bu yöntem aslında olağanüstü durumlarda kullanılan bir amortisman hesaplama yöntemidir. Bu hesaplama yöntemi, resmi idare kurumlarına başvurularak yapılır.

2020 Yılı için belirlenen amortisman alt sınırı nedir?

Vergi Usul Kanunu 490 sıra numaralı genel tebliğine göre 2020 yılı için amortisman alt sınırı 1400 lira olarak belirlenmiştir.